احترام بالای مسجد

احترام خانه خدا یعنی مسجد از خانه ائمه علیهم السلام بیشتر و بالاتر است، گنبد مسجد گوهرشاد بزرگتر و بلندتر از گنبد امام رضا علیه السلام و گنبد مسجد اعظم قم هم بزرگتر و بلندتر از گنبد حضرت معصومه سلام الله علیها.

در روایت است اگر شخصی به اندازه بال پشه ای، آشغال از مسجدی بردارد و تمیز کند خانه قبری تمیز و نورانی خواهد داشت.

خادمه ای داشت مسجد پیامبر(ص)؛ وقتی سه روز او را ندیدند سراغی از او گرفتند. جواب شنیدند که از دنیا رفته است. پیامبر(ص) اعتراض کردند که چرا مرا خبر نکرده اید؟!

گفتند: پیرمرد و پیرزن زیاد می میرند و قرار نیست هر پیرمرد و پیرزنی می میرد شما را خبر کنیم.

پیامبر(ص) فرمودند که ایشان خادمه مسجد بوده اند لذا سرقبر ایشان رفته و نماز خواندند.

خالص کردن عمل

پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم می فرمایند: «و إذا رأیت النّاس یشتغلون بکثرة العمل فاشتغل أنت بصفوة العمل»؛ یا علی اگر دیدی مردم به کیفیت عبادت اهمیت نمی دهند و دنبال مقدار کارند و می خواهند دلشان را قانع بکنند که من چقدر نماز خواندم چقدر قرآن خواندم، چنین کردم چنان کردم، تا ریاء کنندو شعار دهند؛ یا علی تو به دنبال کیفیت و خالص کردن عمل باش، نه مقدارعمل. کمتر نماز بخوان اما با توجه بخوان، کمتر قرآن بخوان اما با تفکر وحضور قلب و تدبر بخوان.

آیت الله مجتهدی تهرانی (ره) می فرمودند: زمانی که مردم مشغول کثرت عمل هستند، دعای کمیل می خوانند، دعای ندبه، دعای سمات، نماز شب و زیارت عاشورا می خوانند و به کارهای آخرتی مشغول هستند، تو کاری کن که عملت خالص باشد. مثلا دیده اید که بعضی ها پرخوری می کنند، در عوض بعضی ها کــم، ولــی مـقـوی می خورند؟ زمانی که مردم می خواهند عملی انجام دهند که همه بفهمند، تو یک عمل خالص انجام بده.

اخلاص

«فَرَضَ اللّه ُ الصِّیامَ تَثبِیتا لِلإخلاصِ»، اخلاص خیلی مهم است تا جایی که علما مراقب و مواظب خطورات قلبی خودشان هم بودند. ملّا هادی سبزواری در مسیر رفتن به عیادت شاگرد برمی گردد، وقتی علت را می پرسند می گوید: در ذهن من خطور کرد که شاگردم از من تعریف می کند پس برگشتم.

اخلاص حضرت علی(ع) در بریدن سر عمربن عبدود در مکث کردن بعد از آب دهان انداختن و اهانت وی به حضرت را هم که همه شنیده اید.

یکی از قبیله های نزدیک مدینه شتری قربانی و نصف آن را به قبیله بغلی دادند، رئیس قبیله قبول نکرد که مگر ما یتیم هستیم و دستور داد دوتا شتر بکشید و یکی را بدهید قبیله بغلی تا سخاوت را یاد بگیرند؛ آنها هم گفتند ما که گدا نیستیم  و غرض چشم و هم چشمی نبوده است لذا رئیس قبیله دستور داد که 5تا شتر بکشید و همه را بدهید به آن قبیله.

کار به جایی رسید که رئیس قبیله بنی ریاح گفت: همه قبیله شتر را قربانی کنید و...

خبر به امیرالمومنین علیه السلام رسید، خطبه ای خواندند و فرمودند که خوردن این گوشت حرام است چرا که برای خدا نیست و برای خودنمایی است. همه گوشت ها را ریختند دور تا سگ ها بخورند.

سجده و گناه

پیامبر(ص) می فرمایند که سنگینی گناهانی که بر دوش شماست را با کثرت سجده می توانید بردارید. آیه سجده واجب (آیه 19) سوره مبارکه علق « کَلَّا لَا تُطِعْهُ وَاسْجُدْ وَاقْتَرِبْ» می فرماید که برای قرب و نزدیکی به خداوند سجده بجای آور.

در روایت است که اگر شخص ساجد می دانست چه رحمتی از جانب خداوند بر او نازل شده است سر از سجده بر نمی داشت، چون شیطان خودش سجده نکرد جلو این کار را می گیرد و مانع می شود.

بر اساس آیه قرآنی « ...سیماهُم فی وُجوهِهِم مِن أَثَرِ السُّجودِ...»(آیه 29 سوره مبارکه فنح) اثر سجده در سیمای مومنان الهی که نورانی می شوند، مشهود است.

هفت موضع در سجده نماز باید بر زمین باشد که احکام درخصوص پیشانی سخت تر است.

شاد نمودن غمگین

حکمت 23 نهج البلاغه: « مِنْ کَفَّارَاتِ الذُّنُوبِ الْعِظَامِ إِغَاثَةُ الْمَلْهُوفِ وَ التَّنْفِیسُ عَنِ الْمَکْرُوبِ»؛ از کفّارات (سبب هاى آمرزش) گناهان بزرگ داد رسى ستمدیده و شاد نمودن غمگین است (چون گناهکار بر اثر گناه خاطرها را اندوهگین نموده جا دارد که دلهاى افسرده را شاد نماید تا خدا از او در گذرد). ( ترجمه وشرح نهج البلاغه(فیض الاسلام)، ج 6 ص 1097)

پرونده ای در ادراه ای گم شده و کارمند مربوطه سرگردان می شود. رای حل مشکل به شیخ رجبعلی خیاط مراجعه می کند. شیخ می گوید خواهری داری که شوهرش فوت کرده و شما صله رحم نکرده، گرفتار شده ای؟! آنها را خوشحال کن تا مشکلت حل شود. می گوید جعبه شیرینی خریده به دیدار خواهر رفته به آنها کمکی کردم و...، در اولین جستجو پرونده پیدا شد.

تکاثر و نیازهای برادران

علی بن مهزیار 20 سفر داشت به امید اینکه امام زمان(عج) را ببیند تا اینکه در سفر بیستم توفیق پیدا کرد؛ وقتی از امام زمان(عج) پرسید که چرا اینقدر دیر پذیرفتید؟ امام فرمودند: ما هر روز منتظر و متوقع شما شیعیان هستیم اما متاسفانه کثرت اموال، تکاثر و... شما را مشغول کرده است.

صدقه دادن، صله رحم، خرجی دادن، دستگیری کردن از ضعفا، زیاد افطاری دادن و... را فراموش نکنید.

امام کاظم علیه السلام می فرمایند: اِنَّ خَواتیمَ أعمالِکُم قَضاءُ حَوائجِ إخوانِکُم والإحسانِ إلیهِمْ ما قَدَرْتُم و الاّ لَمْ یُقْبَلْ مِنْکُم عَمَلٌ.

«بحار الانوار، ج 75، ص 379»؛  همانا مُهر قبول اعمال شما، برآوردن نیازهای برادرانتان و نیکی کردن به آنان در حد توانتان است و الا (اگر چنین نکنید)، هیچ عملی از شما پذیرفته نمی شود.

برآوردن حوائج مردم

شیخ عبدالنبی نوری که داستان تشرفش خدمت امام زمان(عج) و دستورش مبنی بر جمع کردن رساله هایش و قبول مرجعیت آسید ابوالحسن اصفهانی را نوشتم، می گوید رفتم دیدم آسیدابوالحسن در دهلیز خانه نشسته و کار مردم را راه می اندازد. از ایشان پرسیدم که از لحاظ علم و دانش و درس و... من بیشتر خوانده ام و تو چگونه به این مقام رسیدی؟

آسید ابوالحسن بلند شد و رفت سر صندوقچه ای و نامه ای باز کرد که این دستورالعمل امام زمان(عج) است  و به آن عمل می کنم.

گفتم یک نسخه از آن را به من می دهی؟

گفت می دهم فقط به این شرط که تا قبل از مرگ من جایی بازگو نکنی.

·        «اُرخُص نفسک و اجعل مجلسک فی الدهلیز و اقض حوائج الناس نحن ننصرک»  یعنی، خودت را برای مردم ارزان کن! و در دسترس همه قرار بده و محل نشستن خود را در دهلیز خانه ات قرار بده تا مردم سریع و آسان با تو ارتباط داشته باشند و حاجت های مردم را برآورد، ما یاریت می کنیم.»

·        این دستور امام زمان(عج) به آسید ابوالحسن اصفهانی است و اگر شما هم در هر موقعیت و مسئولیتی که داشتی به جنبه اول( ارخص نفسک) و جنبه دوم (واجعل مجلسک فی الدهلیز) و جنبه سوم (واقض حوائج الناس) عمل کردی مطمئن باش که مشمول نصرت امام زمان (عج) و اهل بیت عصمت و طهارت (سلام الله علیهم اجمعین) واقع خواهی شد.

·        گفته می شود تنها نامه کتبی امام زمان(عج) به علما و بزرگان، همین نامه ایشان به آسید ابوالحسن اصفهانی است.

انفاق و غصه

در روایات داریم غم و غصه نصف پیری است. آدم را زود پیر می‌کند. غم و غصه بدن انسان را از بین می‌برد. هم روح را متلاشی می‌کند و هم بدن را از بین می‌برد. خدا مرحوم دولابی را رحمت کند. می‌فرمودند: هرچه می‌خواهید بخورید فقط غصه نخورید. غصه برای دنیا و پول و مدرک نخورید. در دنیا هرچه از شما گرفتند غصه نخورید.

حکمت 143 نهج البلاغه: وَ قَالَ (علیه السلام): الْهَمُّ نِصْفُ الْهَرَمِ. و درود خدا بر او، فرمود: غم و اندوه، به منزله نیمى از پیرى است.

 

شرح حکمت: امام صادق(علیه السلام) مى فرمایند: «در برابر امور دنیا صبر و شکیبایى پیشه کنید، زیرا ساعتى بیش نیست; آنچه گذشته است نه دردى از آن احساس مى کنى نه سرورى و آنچه نیامده است نمى دانى چیست، بنابراین دنیا براى تو همان ساعتى است که در آن هستى پس در برابر اطاعت خداوند شکیبایى پیشه کن و بر ترک معصیت صبر نما».

پس غم و غصه خیلی سخت و سنگین است عمدتاً غم و غصه ها ناشی از تعلق و دلبستگی است پس برای دفع آن باید انفاق کرد و صدقه داد. آیه 261 سوره مبارکه بقره و آیات متعدد بعدی در جزء سوم قرآن به بحث انفاق پرداخته است.

«مَّثَلُ الَّذِینَ یُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِی سَبِیلِ اللّهِ کَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِی کُلِّ سُنبُلَةٍ مِّئَةُ حَبَّةٍ...»  هر حبه را هفتصد برابر می کند.

مباهله

«سوره مبارکه آل‏عمران آیه61» "فَمَنْ حَاجَّکَ فیهِ مِنْ بَعْدِ ما جاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أَبْناءَنا وَ أَبْناءَکُمْ وَ نِساءَنا وَ نِساءَکُمْ وَ أَنْفُسَنا وَ أَنْفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْکاذِبین‏"

 فخر رازی ذیل آیه بالا که به آیه مباهله معروف است، می‏گوید: در «ری» مردی بود به نام محمود بن حسن حمّصی که آموزگار دوازده امامی‏ ها بود و می‏ پنداشت که «علی» از همه انبیا(علیهم‌السلام) غیر از حضرت محمدصلی الله علیه و آله و سلم برتر است و چنین استدلال می‏ کرد:

 

آنچه بر این مدّعا دلالت می‏ کند قول خداوند است که فرمود: (وأنفُسَنا وأنفُسَکُم). مراد از (أنفُسَنا) خود پیامبر نیست، زیرا انسان خودش را دعوت نمی‏ کند، بلکه غیر خودش مراد است و بر اساس اجماع، وی «علی» است، پس آیه دلالت دارد که «علی»، «نفس» و «خود» حضرت پیامبر است. البته نمی ‏تواند مراد این باشد که وی عین اوست، پس مراد آن است که مانند اوست.

 

این عموم [همانندی] در جهت نبوت و فضل تخصیص خورده است، زیرا اجماع داریم که «علی» پیامبر نبود و نیز پیامبر از ایشان افضل بود؛ ولی عموم همانندی در غیر این دو مورد باقی می ‏ماند. سپس اجماع داریم که پیامبر اکرم از سایر پیامبران برتر است، از این‏رو «حضرت علی» از همه پیامبران برتر است.

فخررازی که به «امام المشککین» معروف است این استدلال پیرمرد از شهرری را قبول می کند و شکی در آن وارد نمی کند این در حالی است که امام فخر رازی که دارای تألیفات بسیاری است و به امام المشککین معروف است، در جاهای مختلف ذیل مباحث به ایراد شبهات و اشکالاتی می‌پردازد و ایجاد شک می کند همانگونه که در آیه ولایت نیز دو شبهه وارد می کند.

پ ن: امام رضا(ع) به مأمون فرمودند: بالاترین فضیلت علی(ع) آیۀ مباهله است. چون در این آیه علی(ع) نفس پیامبر(ص) اعلام شده است.

که یک جو زیر بار زور رفتن

دو رویه زبر نیش مار خفتن

سه پشته روی شاخ مور رفتن

تن روغن‌زده با زحمت و زور

میان لانهٔ زنبور رفتن

به کوه بیستون بی‌ره‌نمایی

شبانه با دو چشم کور رفتن

برهنه زخم‌های سخت خوردن

پیاده راه‌های دور رفتن

میان لرز وتب با جسم پر زخم

زمستان توی آب شور رفتن

به پیش من هزاران بار بهتر

که یک جو زیر بار زور رفتن

پ ن: ملک الشعرای بهار